Schrappen is niet schrijven

'Namiddag: beeldhouwer, 3 bruggen; avond: een paar staathuishoudkundige werken.' Zo stelde Lodewijk van Deijssel zich zijn leven voor in de jaren 1892 tot 1896. In 1884 ging hij er namelijk eens goed voor zitten, en maakte een levensplan. Hij was zijn tijd ver vooruit. Is formuleren van een intentie niet de basis voor succes, volgens de hedendaagse succesvol-leven-goeroe's?

Tussen 1888 en 1892 zou Van Deijssel 30 toneelstukken, 300 sonnetten en 80 novellen schrijven - althans in den avond. In den namiddag wilde hij zich waarmaken als schilder, ingenieur en architect. Voor 1902 zou hij het geschopt moeten hebben tot minister en president van de republiek der Nederlanden. (Wist hij wel dat Nederland een monarchie was, of vergat hij te noteren dat hij ook het staatsbestel even moest veranderen, bijvoorbeeld in den ochtend?) Uiteraard moest dit gepaard gaan met huizenbouw en effectenzaken. Om voeling met de samenleving te houden.

Plannen maken: dat kon Van Deijssel als de beste. Maar daar bleef het niet bij. Om zijn ambities waar te maken stelde hij voor elke dag een programma samen. Alleen lukte het niet erg dat uit te voeren. Vandaar dat hij plannen ging maken om zichzelf tot uitvoering te dwingen. En die evalueerde hij dan weer.

Zo, bijvoorbeeld: 'Heeft maatregel 2 de uitkomst opgeleverd, dien gij te gemoet meendet te mogen zien, heeft m.a.w. maatregel 2 goed gewerkt? Antwoord: Het doel van maatregel 2 is, dat mij in den flauwen en laffen geestes-staat der halve wakkerheid het affiche plotseling in het oog zal vallen en ik door het lezen van de daarop gestelde aanmaningen tot opstaan mij heftig zal herinneren, dat het mijn absolute wil is op te staan op dit uur, om daardoor de opstaanshandeling te vergemakkelijken. Nu is de waarheid dat het affiche mij dezen morgen in het geheel niet heeft aangedaan. Niet alleen heb ik niet gelezen wat er op stond, maar ik heb niets van het heel affiche bespeurd en er pas aan gedacht, toen ik al op was en het afgenomen moest worden.'

Kijk, dat schiet natuurlijk niet op. Als Van Deijssel de tijd die hij besteedde aan het preluderen op en evalueren van zijn plannen had besteed aan, zeg, zijn plannen, dan was hij in 1888 al keizer van Nederland geweest, met wellicht Belgie en Frankrijk er nog bij. Een bondiger stijl had hem ook al kunnen redden.

Ik moest vandaag aan hem denken omdat ik een lange lijst heb gemaakt, met klusjes. Een heel A4-tje vol. Sommige dingen zullen snel klaar zijn (offerte maken), andere duren wat langer (schuur leegruimen en met de auto naar de gemeentewerf), sommige zijn urgent (IKAP-verlof aanvragen), andere wat minder (gordijnen inkorten). Het ambitieniveau ligt ook duidelijk anders dan bij Van Deijssel. Geen staathuishoudkundige werken, slechts huishoudkundige. Maar ze moeten allemaal gedaan worden.

Een paar taken heb ik al door kunnen strepen. Een werkje schreef ik zelfs op nadat ik het al had voltooid, gewoon om mezelf het plezier van het doorstrepen te gunnen. Schrijven is schrappen, zeggen mensen die er niets van begrijpen. Schrijven is niet schrappen, schrijven is schrijven. Maar daarvoor moet je vaak andere dingen schrappen. Klusjes van een lijst. Activiteiten die maken dat je te weinig tijd hebt om te schrijven. Van die laatste moet ik misschien eens een lijst gaan maken. En dan schrappen. En daarna schrijven.