Ben ik weer terug uit Barcelona, ga ik nu pas echt in Robert Hughes' epos over die stad zitten lezen. Meteen wordt duidelijk dat ik op allerlei plekken niet ben geweest. Dat wist ik natuurlijk al, en daar had ik ook volop vrede mee. Lezen in 'Ghosts of Spain' van Giles Tremlett, op ons dakterras, in de zon: ook dat was belangrijk, deze week. Maar ja, de man kan schrijven, en dan lijkt het opeens knap suf dat je de facade van de Santa Maria del Pi hebt gemist.
Gelukkig kom ik ook veel tegen dat ik wel herken. Dat stemt nog eens extra tot tevredenheid als Hughes iets verwoordt wat ik net zo heb ervaren. Zo verhaalt hij hoe het hele interieur van de Santa Maria del Mar verbrand is, en anderszins vernield. Gelukkig maar, verzuchtte ik, halverwege de alinea. Want ik was juist zo gecharmeerd van de grotachtige sfeer - iets waar hyperkatholieke prullaria slechts afbreuk aan zou kunnen doen.
Toen las ik de laatste zin van Hughes' alinea: 'Consequently only the orginial bones of Santa Maria del Mar are left, but these bones are so beautiful that one finds it hard to regret the loss of the intrusive altar.' En hij gaat nog even door: 'Despite the rose window, it looks as opaque as the rock from which it was built, more a fortress than a church: Cistercian in its imagery of plainness and shelter. A sect could make its last stand here.' Heerlijk is lezen op die manier. Je bent even in elkaars gezelschap.
Misschien is het niet zo erg dat ik pas nu van alles te weten kom over Barcelona. Door gewoon maar rond te lopen, en de Santa Maria del Mar toevallig te passeren en binnen te gaan, heb ik herinneringen aangemaakt. De nieuwe informatie (de boeken op de foto zijn overigens bijna allemaal van DaPiet - de kenners hadden dat al door) kan daar nu mee verbonden worden. In mijn hersenen is een raamwerk aangelegd, de afgelopen week. Veel details die neuraalnetwerktechnisch gesproken eerst nergens terecht hadden gekund, worden nu moeiteloos ondergebracht.
Boek en bezoek hoeven elkaar dus niet te bestrijden, en een ideale volgorde is er niet. Bovendien kan ik altijd nog eens teruggaan, bijvoorbeeld om de facade van de Santa Maria del Pi - dat juweel waar ik al zoveel over heb gelezen! - nu eindelijk eens met eigen ogen te zien, en te ondergaan wat Robert Hughes beschrijft: 'The Pi's single nave confronts you all at once, explicitly, not enfolding to view angle-by-angle.'
Zelf heb ik als schrijver ook een keer meegemaakt hoe boek en bezoek elkaar kunnen beinvloeden en versterken. Tijdens een lange reis stond ik op Cape Leeuwin, in West-Australie, en zag hoe de Indische en de Zuidelijke Oceaan elkaar ontmoetten. Of liever gezegd: merkte op dat van die ontmoeting niets te zien was. Want water blijft water, welke naam wij er in de atlas ook aan geven. Het zijn de wolken en de lucht die zorgen voor lijnen en kleurverschillen.
Later gebruikte ik die herinnering in mijn roman 'Zuiderkruis'. Ik liet er mijn hoofdpersonen heengaan: eerst Floor, en daarna Emma, die haar spoor volgt. Nog later kwam tijdens een lezing in Nijmegen een vrouw naar mij toe. Ze had mijn boek gelezen terwijl ze door Australie reisde, en was speciaal vanwege mijn beschrijving naar Cape Leeuwin gegaan. Daar had ze gezien hoe de Indische en de Zuidelijke Oceaan elkaar ontmoetten. Of liever gezegd: opgemerkt dat van die ontmoeting, inderdaad, niets te zien was.
Nog steeds geeft het idee dat een lezer vanwege een scene die ik schreef speciaal naar Cape Leeuwin is gegaan mij als schrijver een groot genoegen. Watermassa's kunnen elkaar niet ontmoeten. Schrijver en lezer soms wel, door samen te komen op een plaats. Dat er wat tijd tussen zit maakt niet uit. Het boek overbrugt die moeiteloos.
4 opmerkingen:
Ja, als je iets schrijft dan maak je iets dat er voorheen niet was. Of het was er misschien even, maar zou zijn verdwenen als je het niet had opgeschreven.
Als ik nog eens in Australië kom, hetgeen zeer onwaarschijnlijk is want ik haat tegenwoordig lange vliegreizen, dan ga ik naar de Uluru. Gewoon omdat jij het (illegaal) overnachten daar zo prachtig beschreven hebt in Zuiderkruis.
Wat raar zo'n ontmoeting van de ene oceaan met de andere. Je zou bijna denken dat ze zich er helemaal niet van bewust zijn dat ze twee verschillende oceanen zijn.
Ik hoop je daar toch nog eens te zien, Wieneke! Overigens ben ik zelf niet bovenop geweest. Wat maar weer eens illustreert dat je met schrijven werkelijkheden aanmaakt, zoals Flop in al haar wijsheid al zei. En Marina: ik had inderdaad sterk de indruk dat die oceanen er geen flauw benul van hadden dat ze oceanen waren, met verschillende namen ook nog. Beetje stom van ze, toch?
Een reactie posten